Dialectiek

  1. Het doel is waarheid
  2. Laat elk spoor van oordeel of gevoel van "ik weet" los
  3. Beperk vragen tot één zin
  4. Luister: laat vragen volgen uit de woorden die gesproken worden
  5. Wees bereid weerlegd te worden
  6. Antwoord precies, eerlijk en oprecht
  7. Wees beknopt
  8. Rechtvaardigingen zijn niet nodig
  9. Neem een gegeven antwoord niet terug

"De dialectische inspanning is een gezamenlijke beklimming naar de waarheid en naar het goede, 'wat elke ziel najaagt'. Het is de route van de geest naar het goddelijke."
Pierre Hadot

Belangrijke punten:

  • Socratisch onderzoek is altijd zelfonderzoek
  • Zonder vraag heeft een onderzoek geen focus.
  • Zonder algemene vraag heeft het geen gezamenlijkheid.
  • Zonder een concreet voorbeeld heeft een vraag geen verbinding met de ervaring.
  • De dialoog zorgt voor het helder krijgen van de onderliggende factoren die het eigen denken en handelen bepalen, de zogenoemde 'verborgen bestuurders'.

De logische niveau's van leren en verandering
Gregory Bateson & Robert Dilts

Veranderingen op een lager niveau kunnen leiden tot veranderingen op een hoger niveau.
Veranderingen op een hoger niveau zullen leiden tot veranderingen op een lager niveau.

1 Ik Zijn
2 Waarden (voelen, willen)
3 Overtuiging (vinden) Hebben
4 Capaciteit kunnen
5 Gedrag (doen)
6 Omgeving (ervaren)

Stappen in een dialoog:

  1. Thema verkennen
  2. Onderzoeksvraag formuleren
  3. Concrete voorbeelden zoeken
  4. Een voorbeeld selecteren
  5. "Hittepunt" bepalen
  6. Vooronderstellingen benoemen (regels)
  7. Rechtvaardigingen benoemen (principes)
  8. Evaluatie gesprek

Verhelderingsvragen:

  • Waar was je? (en waarom?)
  • Wat wilde je? (en waarom?)
  • Wat deed je? (en waarom?)
  • Wat voelde je? (en waarom?)
  • Wat dacht je? (en waarom?)
  • Wat er feitelijk gebeurd? (en waarom?)
  • Wie waren erbij betrokken? (en waarom?)
  • Wat heeft de voorbeeldgever zelf gedaan? (en waarom?)
  • Wat betekende de situatie voor hem of haar persoonlijk? (en waarom?)
  • Wat is de relatie met de uitgangsvraag? (en waarom?)

Bestudeer bij voldoende tijd de Kardinale deugden

  • Prudentia (Voorzichtigheid - wijsheid) Wat onder ogen te zien?
  • Justitia (Rechtvaardigheid - rechtschapenheid - wat is nodig voor balans in het geheel?)
  • Fortitudo (Moed - sterkte - wat te doen?)
  • Temperantia (Matigheid - zelfbeheersing - wat te laten?)
(Beschrijvingen: NCRV / Tongerlo )

Linkjes